استنلس استیل چیست؟

Table of Contents

فولاد آلیاژهای متفاوتی دارد که یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین آنها، فولاد زنگ‌نزن، فولاد ضدزنگ یا استنلس استیل نامیده می‌شود. بخش زیادی از این آلیاژ از آهن، کروم و نیکل تشکیل شده‌است. همچنین درصد کمی از مولیبدن، سیلیکون و … نیز در آن به‌کار رفته‌است. از برتری‌های استنلس استیل نسبت به فولاد کربنی می‌توان به عدم خوردگی در شرایط یکسان اشاره کرد.

در استنلس استیل به دلیل حضور عنصر کروم، در شرایط مناسب برای خوردگی با تشکیل یک لایه‌ی نازک اکسید کروم روی سطح فلز از خوردگی و آسیب‌دیدن فلز جلوگیری می‌شود.در واقع حضور این عنصر به فولاد زنگ‌نزن خاصیت خودترمیمی می‌دهد. چراکه هنگام بریده‎‌شدن یا خراشیده‌شدن این آلیاژ، کروم موجود در سطح به‌سرعت اکسید شده و لایه‌ی نازک اکسیدکروم، ناحیه صدمه دیده را ترمیم می‌کند.

استنلس استیل 304 چیست؟

فولاد زنگ نزن 304 (stainless steel 304) یا همان استینلس استیل 304 به‌عنوان پر کاربردترین نوع فولاد زنگ نزن شناخته‌شده‌است. این فولاد در دسته “فولادهای زنگ نزن آستنیتی” قرار می گیرد. فولاد زنگ نزن 304 در تمامی شکل‌های ورق، میله، رول، لوله، پروفیل و … تولید می شود و به مصرف می رسد.این نوع آلیاژ در استاندارد اروپایی 1.4301 نامگذاری می گردد .

مقاومت خوردگی فولاد زنگ نزن 304 از 316 کمتر می باشد. همچنین به‌ دلیل قیمت کمتر، استفاده از این نوع استیل از 316 اقتصادی‌تر می باشد. فولاد زنگ نزن 304 و نمونه اصلاح شده آن با مقدار کمینه‌ی کربن (304L) در صنایع مختلفی همچون نفت‌وگاز وپتروشیمی، صنایع غذایی، دارویی و … مصارف گوناگونی دارد. حدود 65-70% فولادهای زنگ نزن تولیدی ایالات متحده امریکا را فولادهای زنگ نزن آستنیتی تشکیل می‌دهند. این فولادها به علت مقاومت به‌ خوردگی بالا و شکل‌ پذیری مطلوب، پرکاربرد هستند، و از این رو برای بیشتر کاربردهای مهندسی و صنعتی خواص خوب و مطلوبی دارند.

فولادهای زنگ نزن نوع 304 و 302 هم در دماهای پایین و هم در دماهای بالا پرکاربرد هستند. نوع 316، که 2.5% مولیبدن دارد، مقاومت به ‌خوردگی بهتر و استحکام بیشتری در دماهای بالا دارد. آلیاژهایی با مقدار بیشتر کروم (23-25%) مثل نوع 309 و 310 ترجیحا در دماهای بالا به‌کار می‌روند. عملیات حرارتی استیل 304 با بالا بردن دمای آن تا 1010 تا 1120 درجه سانتی گراد و سرد کردن سریع صورت می گیرد.

استیل بگیر با استیل نگیر چه‌ فرقی دارد؟

استیل بگیر استیل با خاصیت مغناطیسی است که توسط آهنربا جذب می‌شود. این آلیاژ از آهن و کروم و کربن کمتر از یک‌دهم درصد تشکیل شده‌است.

اما استیل نگیر از آهن، کروم، نیکل و کربن کمتر از یک‌دهم درصد تشکیل شده است، مانند استیل 304 که خاصیت مغناطیسی ندارند و توسط آهنربا جذب نمی‌شوند. این آلیاژها بیش از 65 درصد مصرف جهانی استنلس استیل را به خود اختصاص می‌دهند.

خوردگی در برابر اسیدها و بازها

اگر مقاومت در برابر اسیدهای کاهنده مانند اسید سولفوریک رقیق و اسید هیدروکلریک موردنظر باشد، باید درصد کروم و مولیبدن را افزایش داد و برای مقاومت در برابر اسیدهای اکسنده مانند اسیدنیتریک و اسید سولفوریک غلیظ، باید درصد کروم و سیلیکون را افزایش داد.اما در کل از فولاد نوع 304 به‌ندرت در مجاورت با اسید سولفوریک استفاده می‌شود، زیرا این نوع فولاد فقط نسبت به اسید سولفوریک 3% مقاوم است.

تمام انواع فولادهای زنگ‌نزن در برابر حمله اسید فسفریک و اسید نیتریک در دمای اتاق مقاومت می‌کنند. اما در غلظت‌های بالاتر و افزایش دما، حمله رخ می‌دهد و فولاد زنگ‌نزن با آلیاژ متفاوتی باید انتخاب شود.

فولادهای ضدزنگ نوع ۳۰۴ و ۳۱۶ در برابر همه‌ی بازهای ضعیف مانند آمونیوم هیدروکسید، حتی در غلظت‌های بالا و در دماهای بالا، تحت خوردگی قرار نمی‌گیرند. این فولادها در معرض بازهای قوی مانند سدیم هیدروکسید در غلظت‌های بالا و درجه حرارت بالا، ممکن است به مقدار کمی لایه برداری و ترک خوردگی دچار شوند. برای افزایش مقاومت می‌توان از افزایش درصد کروم و نیکل استفاده کرد.

امروزه این آلیاژ مهم، در صنعت دکوراتیو و تولید درب و نرده و پنجره و دیگر موارد مورد استفاده در صنعت ساختمان بسیار پرکاربرد است و “رامند‌ دکور” برای ساخت محصولات خود از جمله درب‌ استیل، قاب‌استیل، مبلمان‌ استیل و محصولات دکوراتیو استیل، از انواع مختلف استنلس استیل براق و خش‌دار در رنگ‌های متفاوت طبق نظر و سلیقه‌ی مشتری استفاده می‌کند.

در نهایت می‌توان خواص اصلی استنلس‌استیل‌ها را، که باعث استفاده‌ی گسترده‌ی آن در سطح جهانی شده، در موارد زیر خلاصه کرد: